Jeśli chcesz kontrolować rozwój dziecka w czasie jego życia płodowego oraz swój stan zdrowia, musisz pamiętać o badaniach prenatalnych. Część z nich jest obowiązkowa i stanowi podstawowe minimum, o którym należy pamiętać. Są również liczne badanie dodatkowe, takie jak echokardiografia serca płodu, które umożliwiają dokładne sprawdzenie stanu zdrowia nienarodzonego maluszka.
Obowiązkowe badania prenatalne – USG płodu
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia każda kobieta w ciąży powinna mieć wykonane badanie USG 4-krotnie. Badanie ultrasonograficzne zaliczane jest do podstawowej diagnostyki okołoporodowej. Jest ono bezinwazyjne i umożliwia kontrolę rozwoju płodu w odpowiednich odstępach czasu. Pierwsze USG przeprowadzane jest około 10 tygodnia życia i ma na celu potwierdzenie lub wykluczenie ciąży. Następne odbywają się w:
- I trymestrze – między 11 a 14 tygodniem ciąży;
- II trymestrze – około 18 a 22 tygodnia ciąży, jest to tzw. badanie „połówkowe”, które umożliwia wychwycenie ewentualnych wad rozwojowych;
- III trymestrze – między 28 a 32 tygodniem ciąży.
Jeśli poród nie odbywa się w terminie — czyli około 40 tygodnia, niezbędne jest przeprowadzenie kolejnego badania w celu sprawdzenia stanu zdrowia dziecka.
Podstawowe badania dla kobiet w ciąży
Każda kobieta w ciąży powinna również zadbać o swoje zdrowie. Dlatego co parę tygodni należy kontrolować morfologie oraz wykonywać ogólne badanie moczu. By przeciwdziałać rozwojowi cukrzycy ciążowej około 24-28 tygodnia ciąży zlecany jest test obciążenia glukozą. Ma on na celu sprawdzenie, jak organizm radzi sobie z rozkładaniem cukru i czy istnieje ryzyko pojawienia się cukrzycy ciążowej.
Kobieta ma również wykonywane testy na obecność przeciwciał HIV, HCV oraz w kierunku toksoplazmozy. Obecność tych chorób ma istotny wpływ na rozwój płodu oraz decyzję o wykonaniu cięcia cesarskiego.
Przeprowadzany jest również posiew przedsionka pochwy w celu stwierdzenie, czy nie doszło do zakażenia bakteryjnego, które może być zagrożeniem dla rozwijającego się w łonie matki dziecka.
Czym jest echokardiografia płodu i kiedy warto ją wykonać?
Echokardiografia serca płodu umożliwia bezinwazyjne i bezpieczne zbadanie serca rozwijającego się w łonie matki dziecka. Pozwala na wykrycie między innymi takich chorób jak: wady serca, wady zastawek czy zaburzenia rytmu serca, jeszcze przed narodzeniem się dziecka. Dzięki temu można wprowadzić odpowiednie metody leczenie, jeszcze na etapie życia płodowego.
Echokardiografię serca płodu wykonuje się w celu rozszerzenia obowiązkowej diagnostyki prenatalnej, a także w takich sytuacjach jak:
- Istnienie w najbliższej rodzinie – rodzice, rodzeństwo, dziadkowe, genetycznych wad serca.
- Nieprawidłowy wynik badania przesiewowego USG I trymestru – szczególnie wskazanie to poszerzona przezierność karku, nieprawidłowy przepływ przez zastawkę trójdzielną oraz przewodzie żylnym płodu.
- Stwierdzenia anomalii w obrębie układu krążenia płodu, a także anomalii poza obrębem serca, lub nieprawidłowej budowy anatomicznej płodu.
- Ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej.
- Zahamowanie rozwojuoraz wzrostu płodu.
Echokardiografię serca płodu możesz wykonać w Dolnośląskim Centrum Ginekologii i Zdrowia Rodziny we Wrocławiu.
Najważniejsze badania prenatalne w celu wykrycia wad rozwojowych
W szczególnych przypadkach, kiedy lekarz stwierdza zwiększone ryzyko wystąpienia wad płodu, zlecane są dodatkowe badania prenatalne. Mają one na celu wyeliminowanie lub potwierdzenie istnienie wady, co umożliwia rodzicom przygotowanie się na narodziny dziecka wymagającego szczególnej opieki.
Badania te są zalecane szczególnie u kobiet:
- Po ukończeniu 35 roku życia – wzrasta bowiem ryzyko wystąpienia wad genetycznych;
- Kiedy ojcem dziecka jest mężczyzna po 55 roku życia;
- W najbliższej rodzinie ojca lub matki zdiagnozowano choroby genetyczne;
- Wcześniej urodzone przez kobietę dziecko ma wadę genetyczną;
- Do zapłodnienia wykorzystano metodą in vitro;
- Kobieta przyjmuje leki zwiększające szanse pojawienia się wad rozwojowych i nie może ich odstawić na czas trwania ciąży.
W ramach NFZ badania prenatalne mające na celu wykrycie wad rozwojowych płodu obejmują:
- Badanie ultrasonograficzne – w tym badanie połówkowe;
- Test zintegrowany – PAPP-A – nieinwazyjne badanie, sprawdzające poziom ciążowego białka osocza – A, oraz wolnej beta-HCG (wolna jednostka beta gonadotropiny kosmówkowej), we krwi marki, wykonywane pomiędzy 10 a 14 tygodniem ciąży. Do prawidłowej oceny niezbędne jest również wykonanie badania USG.
Wykrycie wielu wad płodu umożliwiają również nowoczesne badania genetyczne.
