Sytuacje, gdy niemowlak ma jedno oczko większe, a drugie mniejsze, nie należą do rzadkości. Rodzice zauważają na przykład, że jedna z powiek jest jakby spuchnięta, przez co oczka nie domykają się w takim samym stopniu, kiedy dziecko zasypia. Wywołuje to zazwyczaj niepokój rodziców, którzy nie wiedzą, czy jest to objaw fizjologiczny, czy powinni zacząć szukać pomocy specjalistów. Pediatrzy zazwyczaj uspokajają, że sytuacja taka mieści się w normie, gdyż ludzie rzadko są całkiem symetryczni. Czym w takim razie spowodowana jest asymetria oczu niemowląt i kiedy powinna skłonić rodziców do wizyty u lekarza specjalisty?
Asymetria ułożeniowa główki
Powodem, dla którego jedno oczko u niemowlaka jest mniejsze, może być asymetria główki dziecka. Asymetria ta wynika z nieregularnego kształtowania się główki w ostatniej fazie ciąży oraz w pierwszych tygodniach po urodzeniu. Niemowlęta o dużej masie urodzeniowej, oraz te, które wcześnie przyjęły ustaloną pozycję w macicy, częściej rodzą się już z lekko niesymetryczną główką. Jest ona zazwyczaj lekko spłaszczona od tej strony, na której leżało dziecko. W ostatnim trymestrze ciąży, miejsca w macicy jest już bardzo niewiele, dziecko nie może dowolnie zmieniać pozycji, a to skutkować może niewielkimi odkształceniami dość plastycznej w tym okresie twarzoczaszki. Sytuacja taka jednak nie powinna niepokoić, widoczne objawy asymetrii, np. różna wielkość oczek, ustąpić powinny samoistnie a ciągu pierwszych 3 miesięcy życia.
Asymetria powstać może również w pierwszych tygodniach po narodzinach, jeśli dziecko jest układane zazwyczaj na jednym boku i patrzy tylko w jedną stronę. W takim przypadku należy jak najszybciej skorygować występowanie szkodliwego czynnika, układać dziecko naprzemiennie na obu stronach ciała, zwracać na to uwagę również podczas karmienia i innych czynności pielęgnacyjnych. Utrwalenie szkodliwego nawyku mogłoby doprowadzić do trwałej deformacji, a nawet do opóźnienia rozwoju psychomotorycznego, jednak w przypadku wprowadzenia prostych działań korygujących, oczka dziecka powinny się wyrównać.
Niewykształcone mięśnie dźwigające powiekę
Jedno oczko mniejsze u niemowlaka do ukończenia 3 miesiąca życia może wynikać również z niepełnego wykształcenia mięśni odpowiedzialnych za unoszenie powieki. Jeśli mięsień po jednej stronie twarzy jest słabszy niż po drugiej i gorzej unosi powiekę, oczko wydaje się mniejsze, bardziej przymknięte. Napięcie mięśniowe kształtuje się w pierwszych miesiącach życia, warto jednak skonsultować się z pediatrą. Sytuację należy monitorować, ale jest duże prawdopodobieństwo, że z upływem czasu sytuacja się ustabilizuje.
Nierówna wielkość oczu u niemowlęcia – inne przyczyny
Opadająca powieka górna powoduje zmniejszenie szpary powiekowej, przez co jedno z oczek może wydawać się mniejsze. Objaw ten może pojawić się samodzielnie lub być wczesną oznaką występowania chorób autoimmunologicznych lub genetycznych. Przyczyny zjawiska mogą być zarówno nabyte, jak i wrodzone:
- problemy z unerwieniem mięśni powiek,
- wady rozwojowe samego mięśnia powieki,
- uszkodzenie lub niewykształcenie ścięgien,
- uszkodzenia mechaniczne powieki (np. spowodowane występowaniem guza).
Opadanie powieki może być również symptomem takich chorób jak Miastenia Gravis czy zespół Hornera.
Podsumowując – jedno oczko mniejsze u niemowlaka nie musi oznaczać żadnego poważnego problemu zdrowotnego. Przez pierwsze trzy miesiące życia może to być zjawisko fizjologiczne. Warto jednak obserwować dziecko, by w przypadku pogłębiania się problemu, podjąć, oczywiście w porozumieniu z lekarzem, właściwe działania korygujące. Jeśli poza różnicą w wielkości oczek rodzic zaobserwuje inne objawy (np. nierówne źrenice, zmętnienie, zaczerwienienie) należy niezwłocznie zgłosić się z dzieckiem do lekarza.
