Wpływ raczkowania na prawidłowy rozwój dziecka

Obserwowanie postępów jakich dokonuje nasze dziecko jest fascynujące. Noworodek w krótkim czasie przyswaja wiele umiejętności, które nierzadko wpłyną na jego życie w przyszłości. Raczkowanie, czyli ruch naprzemienny jest niezwykle ważnym etapem w rozwoju każdego malucha. Wpływa nie tylko na prawidłową koordynację, ale i usprawnia mówienie, a także pisanie. Jak to możliwe? O tym kiedy dziecko zaczyna raczkowanie i jak ważną rolę w życiu dziecka odgrywa chodzenie na czworaka dowiecie się z artykułu.

Kiedy dzieci zaczynają raczkować?

Każdy rodzic z zainteresowaniem przygląda się swojemu dziecku. Angażując się w zabawę z nim niejednokrotnie przyspiesza jego rozwój. W przypadku raczkowania jest podobnie. Choć przyjęło się, iż największy odsetek niemowlaków zaczyna raczkować około dziewiątego miesiąca życia, to chodzenie na czworaka wciąż pozostaje sprawą indywidualną. Szacuje się, iż około 10%  spośród  nich pomija ten etap, a niektóre zaczynają samodzielnie się poruszać znacznie wcześniej. Oznacza to, iż posiadają dobre napięcie mięśniowe, są ciekawe świata i dopisuje im zdrowie.

Choć raczkowanie na pierwszy rzut oka nie wydaje się czymś istotnym, to jednak pełni kilka ważnych funkcji w rozwoju każdego dziecka:

1. Raczkowanie rozwija mózg

Raczkowanie wymusza na dziecku skoordynowane poruszanie. Naprzemienne stawianie rąk i nóg prowadzi nie tylko do aktywacji, ale i współpracy lewej oraz prawej półkuli mózgu. Budowa nowych połączeń nerwowych w mózgu wspomaga koncentrację, usprawnia chodzenie, korzystnie wpływa na naukę czytania i pisania, a także jazdę na rowerze i łapanie przedmiotów. Oprócz tego raczkowanie pomaga skoncentrować się na celu. Z tego względu warto, aby dziecko uczące się raczkować posiadało przed sobą cel, który będzie skłaniał je do podjęcia wysiłku. Może nim być ulubiona zabawka.

2. Raczkowanie stymuluje rozwój mowy

Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę z tego, iż ośrodek mowy znajduje się  w tym samym miejscu co ośrodek równowagi, który wykorzystywany jest podczas nauki raczkowania. Dziecko ćwicząc naprzemienne poruszanie, usprawnia ośrodek mowy.

3. Raczkowanie wzmacnia mięśnie

Niezwykle ważna podczas raczkowania jest prawidłowa praca wszystkich mięśni. Dzieci pełzając przygotowują się do raczkowania. Podnosząc się ćwiczą mięśnie bioder, brzucha i karku. Każde niepowodzenie pozwala wzmocnić nadgarstki i mięśnie znajdujące się wokół kręgosłupa.

4. Raczkowanie usprawnia koordynację ruchową

Podczas raczkowania dziecko aktywuje wszystkie mięśnie znajdujące się w jego niewielkim ciele. Specyficzna postawa jaką musi przyjąć podczas czworakowania  odpowiednio ustawia panewki biodrowe i stopy. Dzięki temu dziecko poruszając się w przyszłości nie układa nóg do środka, tylko równolegle.

Raczkowanie u dzieci – podział na etapy

Raczkowanie możemy podzielić na kilka etapów. Zanim raczkowanie będzie służyło wyłącznie do zabawy, dziecko musi wykonać szereg czynności, które pozwolą mu na zapanowanie nad własnym ciałem i samodzielne poruszanie. Podczas pierwszego etapu dziecko położone na brzuchu uczy się podnosić główkę. Gdy mięśnie karku będą wystarczająco silne niemowlak zaczyna podpierać się na przedramionach. Dalej zaczyna unosić wyprostowane kończyny i opierać się na otwartych dłoniach. Unoszenie rączek i nóżek zbliża je do raczkowania. Następnie uważni rodzice mogą zauważyć, że ich dzieci zaczynają obracać się wokół własnej osi, co również wskazuje na ich ciekawość świata. Pełzanie oznacza, iż dziecko posiada już dosyć silne mięśnie i niedługo podniesie się i zacznie kołysać i wydawać przy tym nieartykułowane dźwięki. Gdy maleństwo poczuje się pewniej, postawi pierwszy krok, który przez specjalistów określany jest mianem milowego.

Ze względu na to, iż rączki dziecka są o wiele silniejsze od nóg, nauka raczkowania pomaga ćwiczyć koordynację między oczami a rękami, ocenić prawidłową odległość między dzieckiem a przeszkodą oraz orientację w terenie. W licznych opracowaniach pojawia się informacja, iż raczkowanie trwa średnio trzy miesiące, choć to również jest sprawą indywidualną. W każdym na tym etapie nie wolno przymuszać dziecka do chodzenia. Pamiętajmy, iż trzymanie je za raczki i przymusowe stawianie pierwszych koków może skutkować nie tylko wadami postawy, ale i nadwyrężeniem delikatnych ścięgien.

Kiedy dziecko zaczyna raczkować – w jaki sposób wspomagać raczkowanie u dziecka?

Istnieje wiele sposobów pomagających dziecku w nauce raczkowania. Każdy z nich wymaga pełnego zaangażowania rodziców i odpowiedniego przygotowania przestrzeni, w której będzie odbywała się nauka.

• Wiele lat temu naukowcy dowiedli, iż dzieci najchętniej uczą się poprzez zabawę. Z tego względu najprostszym sposobem wspomagającym raczkowanie jest wspólna zabawa na podłodze, podczas której rodzic układa dziecko na brzuchu i zaczyna do niego mówić. Niezwykle ważne jest to, aby ułożyć niemowlaka na twardej podłodze. Kanapa, łóżko czy materac mogłyby wpłynąć na nieprawidłowy rozwój nawyków i skutkować w przyszłości wadami postawy. Aby zachęcić dziecko do poruszania się można rozłożyć dookoła niego ulubione zabawki. Ważne, aby dziecko nie mogło dosięgnąć do nich rączką. W sklepach dostępne są zabawki, które świecą dodatkowo zachęcając dziecko do zmiany miejsca.
• Dobrą praktyką jest również kołysanie dziecka, które przybrało pozycję czworaczną w przód oraz w tył. Dzięki temu dziecko naprzemiennie obciąża raczki i kolana wzmacniając je, a także nabiera odwagi do wykonania przełomowego w jego życiu ruchu.
• Aby pomóc dziecku można podłożyć pod jego główkę oraz brzuszek kocyk, który pomoże mu utrzymać prawidłową pozycję.

W jaki sposób zabezpieczyć pokój, w którym dziecko będzie uczyło się raczkowania

Podczas nauki raczkowania rodzic musi pamiętać o wielu rzeczach. Najważniejsze jest zapewnienie potomkowi bezpieczeństwa. Wbrew pozorom dziecko uczące się raczkowania jest szybkie i wystarczą sekundy, aby stracić je z zasięgu wzroku. Z tego względu przed ułożeniem maluszka na brzuchu należy odpowiednio przygotować pokój, po którym będzie się poruszać.

1. Zanim ułożysz dziecko na podłodze należy ja dokładnie umyć i usunąć z niej wolnostojące przedmioty. Dziecko w każdej chwili może je przesunąć, bądź strącić i doznać urazu.
2. Równie ważne jest prawidłowe zabezpieczenie drzwi prowadzących do pozostałych pomieszczeń. Dziecko nie może samo otworzyć drzwi. W tym celu wystarczy udać się do sklepu z elementami wyposażenia domu i zakupić specjalne taśmy zabezpieczające.
3. Koniecznie zabezpiecz gniazdka i schowaj znajdujące się w zasięgu ręki dziecka sprzęty elektryczne.
4. Zabezpiecz schody barierką.
5. Schowaj wszystkie środki czystości, które dziecko mogłoby włożyć do buzi.
6. Zabezpiecz za pomocą taśm niskie szafki i szuflady.
7. Upewnij się, iż znajdujące się w pokoju rośliny nie są trujące. Sok znajdujący się w łodygach niektórych roślin domowych może nie tylko poparzyć delikatną skórę dziecka, ale i przyczynić się do jego śmierci.

Pamiętajmy, iż każe dziecko rozwija się w najlepszy dla siebie sposób i robi to we własnym tempie. W związku z tym nie powinno się ich porównywać, gdyż może się to okazać dla nich krzywdzące. Najważniejszym zadaniem rodziców jest wspieranie maleństwa w odkrywaniu świata.